Natuurlijk moet je ski-jas waterdicht en warm zijn, en je onder- en tussenlaag zweet goed afvoeren, maar bij de ontwikkeling van je wintersporkleding komt nog veel meer kijken. Door innovatie worden er steeds nieuwe technieken en stoffen ontwikkeld. De grote merken zijn namelijk steeds op zoek naar manieren om hun producten nog duurzamer, beter en gebruiksgemakkelijker te maken. We nemen de verschillende materialen en functionaliteiten onder de loep.

Natuurlijke stoffen

De oudste vezel gebruikt door mensen is waarschijnlijk hennep. Net als jutekleding zijn kledingstukken van hennep nagenoeg uit het straatbeeld verdwenen. Wanneer we kijken naar de hedendaagse wintersportkleding zijn er drie natuurlijke grondstoffen die vandaag de dag nog steeds gebruikt worden in het productieproces.

Zijde

Het voordeel van zijde is dat het een sterke maar toch zachte stof is. Bovendien heeft het een grote absorptiecapaciteit. Zijde kan namelijk tot wel 30 % van zijn gewicht aan water absorberen zonder nat aan te voelen.

Katoen

Katoen kan enorm veel water absorberen, waardoor het de meeste isolerende eigenschappen kan verliezen. Bovendien kan katoen erg zwaar worden. De atomen in de kleding gaan namelijk een verbinding aan met de atomen in de lucht. De zuurstof in het katoen en de waterstof in het water zorgen voor een zeer nat pak. Het voordeel van nat katoen is dat het wel weer een afkoelende functie heeft. Stel je maar eens voor dat je met je katoenen trui in de sneeuw valt en vervolgens in de bar gaat staan. Heerlijk koel, toch? Maar stel je eens voor dat je met je natte katoenen spijkerbroek door de vrieskou moet lopen… dat klinkt een stuk minder aantrekkelijk, toch?

Wol

De derde natuurlijke vezel die we nog steeds veel tegenkomen is natuurlijk wol. Het bekendste kenmerk van wol is natuurlijk dat het warmte biedt, zelfs wanneer het nat is. De wasachtige buitenkant zorgt er namelijk voor dat wol waterafstotend is terwijl de stof tegelijkertijd wel damp doorlaat. Dit wordt ook wel de ademende functionaliteit genoemd. Die waterafstotendheid en ademende functionaliteit zien we tegenwoordig ook terug bij het merendeel van de synthethische vezels die gebruikt worden in outdoor- en wintersportkleding.

Naast de reguliere wol bestaat er ook nog merinoswol, waar we afgelopen jaar al een artikel over schreven. Kleding van merinoswol is thermoregulerend, vochtafvoerend, antimicrobieel, isolerend, zelfreinigend en biologisch afbreekbaar terwijl het toch comfortabel en zacht is.

Het synthetische tijdperk

In wintersportkleding worden natuurlijk niet alleen natuurlijke grondstoffen gebruikt. Vandaag de dag worden er volop synthetische stoffen gebruikt om de kleding duurzamer en steviger en beter te maken. De hedendaagse synthetische stoffen zijn in principe allemaal petrochemische polymeren.

Tijdens het productieproces worden vezelvormige materialen door kleine openingen in de lucht geperst. Het gebruik van deze synthetische vezels is bovendien een stuk goedkoper wanneer het aankomt op productie en verweking van de vezels. De meeste polymeren die in outdoormaterialen gebruikt worden zijn films die op (poly)weefsels gecoat of gelamineerd worden.

Waterafstotendheid

Er is natuurlijk niets vervelender dan met een natte jas of broek op de piste te staan. Een van de belangrijskte eigenschappen van wintersportkleding is dan ook dat deze waterafstotend moet zijn.

Met de Durable Water Repellent techniek (DWR) wordt voorkomen dat de buitenste laag van de stof water doorlaat in de sublagen. Er wordt gebruik gemaakt van een techniek die de oppervlaktespanning van een waterdruppel gebruikt om minimaal contact te houden met de buitenste laag. Op deze manier stromen de druppels van de stof af in plaats van er door heen te dringen. Na verloop van tijd zal je kleding minder waterbestendig worden. Vuil, olie en beschadigingen zorgen er namelijk voor dat de druppeltjes makkelijker door de bovenste laag heen kunnen dringen. 

Luchtdoorlatendheid/ademmogelijkheid

De luchtdoorlatendheid of ademmogelijkheid van een stof heeft betrekking op het proces om waterdamp te transporteren om verspreiding (via verdamping) door de lagen stof mogelijk te maken via een geventileerde laag. De grotere druppels hebben dus geen mogelijkheid om door de buitenste laag heen te dringen terwijl de verdampte kleinere druppels wel de mogelijkheid hebben om door de lagen heen naar buiten te ontsnappen. Er is geen universele meetmethode voor luchtdoorlatendheid. Fabrikanten gebruiken dan ook hun eigen parameters om de mate van ademen te meten.

Hydrofobe coatings hebben poriën die geen water doorlaten maar wel de kleinere waterdampmoleculen doorlaten. Daardoor krijgt de kleding haar ademende functie.

De coatings die gebruikt worden zijn meestal oplossingen van polyurethaanhars die rechtstreeks op de vezels aangebracht worden. Er zijn twee vormen van coatings, microporeuze coatings en monolithische coatings.

Microporeuze coatings bestaan ​​uit microscopisch kleine kanalen die in de coating worden gecreëerd door een schuimmiddel toe te voegen dat gasbellen creëert. Ze zetten uit in de coating om doorgangen te vormen die groot genoeg zijn om waterdamp door te laten zodat de coating kan ademen. Monolithische coatings maken het mogelijk voor wateraantrekkende vezels om de beweging van vocht door de stof te vereenvoudigen.

Stevigheid

Het lamineren van stoffen kun je wel vergelijken met het aanbrengen van een laag behang op een muur. Met deze techniek is het eenvoudig om een stof waterafstotender te maken of een laag steviger of sterker te maken.

Daarnaast kan een fabrikant zijn stof vele malen sterker maken door het toevoegen van synthetische moleculen / lagen. Zo is Dyneema, ontwikkeld door het Nederlandse DSM tot wel 15 keer sterker dan staal en wordt er bij Aerogel, ontwikkeld door de NASA, gebruik gemaakt van een gel in vaste vorm, waardoor de stof perfect warmte vasthoudt terwijl deze tegelijkertijd enorm licht is.

Synthetische stoffen uitgelicht

Picture Organic Clothing

De textielindustrie is verantwoordelijk voor zo’n 8 % van de wereldwijde CO2 uitstoot. Picture Organic Cloting wil deze impact terugbrengen door gebruik te maken van volledig biologisch afbreekbare stoffen in hun kleding. Ze maken gebruik van biologische en organische materialen, gerecyclde en hergebruikte grondstoffen en dierlijke grondstoffen.

Gore-Tex

Gore-Tex bracht een grote revolutie teweeg binnen de outdoor branche in 1969. De stof is waterdicht en heeft toch de mogelijkheid om te ademen. Door deze techniek werd het voor producenten voor het eerst mogelijk om kleding te creëren die comfortabel was, zelfs tijdens een stortbui.

PrimaLoft

PrimaLoft werd ontwikkeld voor het Amerikaanse leger in 1983. Primaloft is een synthetische microvezel voor isolatie en is gemaakt van op polyester gebaseerde garens die een hoge prestatie leveren. PrimaLoft wordt gebruikt voor een keur aan producten, van jas tot hanschoen en van slaapzak tot schoenen. De stof staat bekend om haar uitstekende warmte-gewicht ratio, maar de functionaliteit in natte weersomstandigheden wil nog wel eens wat te wensen over laten. Wanneer de stof eenmaal nat is heeft PrimaLoft een lange tijd nodig om te drogen.

PrimaLoft Bio

PrimaLoft Bio mogen we voor het eerst verwachten in de outdoor kleding die vanaf dit seizoen op de markt komt. De naam zegt het al: PrimaLoft Bio moet een zo klein mogelijke impact op de natuur hebben. Zo wordt er niet alleen gebruik gemaakt van 100 % gerecyclede vezels, maar is het ook nog eens compleet biologisch afbreekbaar. Volgens PrimaLoft zal een product na weggooien binnen een jaar tijd nagenoeg compleet afgebroken zijn.

Polartec

We kunnen Polartec het beste omschrijven als een synthetische fleece en het werd voor het eerst gebruikt in de jaren ’70. Polartec is gemaakt van polyesther en wordt gebruikt in jasen, truien, mutsen en alle andere producten die ons warm moeten houden in de kou. Het product werd in eerste instantie ontwikkeld ter vervanging van wol. Polartec heeft daarom dan ook veel overeenkomstige eigenschappen met wol.

Polartec Power Air

De laatste innovatie binnen Polartec is Power Air, waarvan gezegd wordt dat dit de eerste stof is die vezelverlies tegen gaat. Dat betekent dus dat het de duurzaamheid enorm verbetert. Producten gemaakt van Power Air verliezen vijf keer minder vezels dan competitieve stoffen.

FutureLight

FutureLight is de next-generation stof ontwikkeld door The North Face. Volgens het bedrijf wordt het een game changer op outdoorgebied. Het is namelijk niet alleen de meest waterdichte en best ademende stof die het bedrijf ooit heeft ontwikkeld, maar ook de meest milieuvriendelijke stof. FutureLight wordt bijna helemaal gemaakt van gerecyclede materialen en is zelf 100 % recyclebaar. Bovendien wordt er tijdens het productieproces veel minder energie en water gebruikt.

Thinsulate

Thinsulate werd in 1979 geïntroduceerd door 3M. De naam zegt het al: Thinsulate zorgt voor warmte terwijl de stof relatief dun is. Thinsulate vezels zijn slechts 15 micrometer in doorsnee. Daarmee is de stof beduidend dunner dan polyester. De laatste jaren zien we Thinsulate meer en meer terug in schoenen en jassen, maar de stof is nog steeds extreem populair in handschoenen en mutsen.

DownTek

Eddie Bauer ontwikkelde de eerste donsjas in de jaren ’40. Dons is een prima isolator zolang als deze niet nat wordt. Wanneer dit gebeurt klonteren de veren samen en verliezen ze hun isolerende positie. Met DownTek kwam hier verandering in. Een speciale coating op de veren, verbeterde de functionaliteit enorm, wanneer deze nat werden. DownTek beweert dat het 35 keer meer droog kan blijven dan de originele dons, terwijl de kostprijs nauwelijks hoger ligt. DownTek werd geintroduceerd in 2012 en sindsdien wordt het in tientallen producten, van jassen tot slaapzakken gebruikt.

Eigen materialen en stoffen

Hoewel de meeste stoffen beschikbaar zijn voor alle producenten van outdoor materialen zijn er ook een aantal bedrijven die hun eigen materialen gebruiken. OutDry is Columbia’s eigen waterafstotende, ademende stof. Outdoor Research heeft met AscentShell ook een eigen variant. Sierra Design’s maakt gebruik van haar eigen dons, onder de naam DriDown en The North Face heeft met Thermoball een synthetisch alternatief.