December 2015 en het lijkt wel lente in de Alpen. Het sneeuwdek is bijzonder dun, flanken die in de zon liggen zijn helemaal groen, de zon schijnt, lunchen doe je gewoon buiten op het terras.

En toch kan er – afhankelijk van het gebied in meer of mindere mate – geskied worden. Kijken we even rond naar de geopende skigebieden, dan lijkt het allemaal nogal mee te vallen. Kunstsneeuw is het magische woord in een sneeuwarm begin van deze winter.

Vorig weekend waren wij in Val Thorens en Val d’Isère. En eerlijk waar, de omstandigheden waren daar best in orde. Akkoord, op sommige pistes kwamen er wat stenen kijken. Maar over het algemeen was het best goed skiën op de pistes. Nu is Val Thorens met zijn 2300 meter natuurlijk heel erg hoog gelegen. Veel flanken zijn naar het noorden gericht, krijgen dus weinig zon, en het kan er behoorlijk koud zijn. Op weg naar Val d’Isère, eenmaal Bourg Saint Maurice voorbij, zakte de temperatuur aanzienlijk, lag er sneeuw langs de kant van de weg en in Val d’Isère ligt er zelfs sneeuw in het dorp. De vallei waar het riviertje de Isère doorstroomt, is behoorlijk smal en in de wintermaanden is hier maar weinig zonneschijn. Dat verklaart dan ook dat er wel sneeuw langs de kant van de weg ligt, maar op de hogergelegen zuidflanken niet. De omstandigheden zijn natuurlijk verre van ideaal en verse sneeuw blijft meer dan noodzakelijk.

Kunstsneeuw

De oplossing voor zowat alle skigebieden tegenwoordig is kunstsneeuw. Dat bepaalt of een skigebied de liften opent of niet en of ze al dan niet het seizoen kan verlengen. Kort gesteld wordt kunstsneeuw gemaakt door water en samengeperste lucht door een sneeuwkanon te stuwen. De lucht zet uit, deze koelt af en dat maakt dat de waterdamp kunstsneeuw wordt. Uiteraard moet het daarvoor koud genoeg zijn, anders koelt die lucht niet af. Hoe koud het moet zijn, is mede afhankelijk van de luchtvochtigheid. Hoe hoger de luchtvochtigheid, hoe kouder het moet zijn. Hoe kouder, hoe beter de kwaliteit van de kunstsneeuw. De beste omstandigheden zijn bij temperaturen kouder dan -3°C. Is het te warm dan krijg je gewoon water. Is het te koud, bestaat het risico dat de druppeltjes reeds bevroren zijn voor ze de grond raken en krijg je ijs. Er is echter nog een maar. Kunstsneeuw maken is zeer kostbaar en je hebt er bijzonder veel water voor nodig. Een modern sneeuwkanon jaagt er ongeveer 200 liter water per seconde door. De grote skigebieden investeren daarom in grote waterbekkens. Voor kleine gebieden is het gebrek aan water vaak een groot probleem om kunstsneeuw te maken. Voor deze kanonnen moet het vriezen. Is het echter te warm, dan wordt er koude lucht in de wateropvang gespoten.

Sneeuwkanonnen

Sneeuwkanonnen kan je grofweg opdelen in twee types. Er zijn enerzijds de sneeuwlansen. Dat zijn aluminium buizen op een voet waar water en perslucht worden aangevoerd. Bovenin de lans wordt het water verneveld en ontstaan sneeuwkristallen. De sneeuwlans moet hoog genoeg zijn om de waterdruppels de tijd te geven van vorm te veranderen. De sneeuwlansen kunnen zelfs bij positieve temperaturen sneeuw maken. Anderzijds zijn er de echte sneeuwkanonnen. Die zien eruit als een soort grote brandspuit waar water en lucht doorheen gejaagd worden. Een ventilator zuigt hier vocht verder aan.

Toch liever echte sneeuw

Niemand die daar aan twijfelt, maar kunstsneeuw is momenteel wel een prima oplossing. Maar kunstsneeuw skiet helemaal anders dan echte sneeuw. Dat komt vooral door de vorm van de kristallen. Een kristal van echte sneeuw is stervormig met armen, een kunstsneeuw kristal ontbreekt die armen. Dat maakt kunstsneeuw veel compacter dan echte sneeuw. Voordeel aan de compactheid van die kristallen van kunstsneeuw is dat ze veel sterker zijn en dus langer bewaard blijven. Kunstsneeuw gaat minder snel dooien dan echte sneeuw en slijt minder snel door skiërs of pistebullies.

Skigebieden hebben miljoenen geïnvesteerd. Sneeuwkanonnen en kunstsneeuw zorgen er momenteel dus voor dat je in de grote skigebieden op de pistes aanvaardbare omstandigheden vindt. Dat de omgeving rondom je dan eerder groenbruin is, moet je maar voor lief nemen.

Kijk hier naar de actuele condities in een aantal skigebieden.