Het Šargebergte in het Noorden van Macedonië, op de grens met Kosovo, is een speeltuin voor freeriders. De sneeuwcondities zijn er fantastisch, het landschap waanzinnig en elke winter valt er ongelooflijk dik pak sneeuw. Verleid door lovende verhalen, de lage prijzen en na 15 jaar teleurgesteld diepsneeuwjagen in West-Europa, hak ik met enkele vrienden de knoop door: we gaan naar Noord-Macedonië!

Tekst & foto’s: Bert De Vriese, tenzij anders vermeld

Mijn tijdsbesef is volledig weg als ik in het vliegtuig m’n koptelefoon afzet en alleen maar bedrukte gezichten zie. “Er is een probleem met de landingsbaan”, vertelt Dries die naast me zit. “De verlichting is kapot en ze zijn blijkbaar nog sneeuw aan het ruimen.” Als ik een half uur later na een succesvolle landing de collectieve opluchting hoor, snap ik dat ik de enige op de vlucht was die me geen zorgen maakte.

Na een strenge paspoortcontrole nemen we met een vijftiental Belgen en Nederlanders plaats in een minibusje dat ons naar het hotel moet loodsen. De imperialistische standbeelden en gebouwen veranderen snel in betonnen blokken, waartussen de kleine superettes de gokkantoren om de 50 à 100 meter afwisselen. Als we met een paar uur vertraging Popova Shapka bereiken moeten we de laatste tien minuten met onze valiezen door de sneeuw bergop ploegen, terwijl het busje achterwaarts van de helling afglijdt.

“Hallo Vasko!”

Aangezien we de regio totaal niet kennen en weg van de gebaande paden het avontuur willen opzoeken, gaan we op pad met Eskimo Freeride. Vanuit het dorpje Popova Shapka gidst deze organisatie er al sinds 2008 freeride-snowboarders en -skiërs doorheen de bossen, couloirs en open afdalingen van het 2748 meter hoge gebergte. Hun manier om hun gasten bovenop de berg te brengen: een omgebouwde sneeuwcat.

In staatshotel Sllavija maken we kennis met Vasko, onze gids. Tijdens de safety-briefing protesteren onze Nederlandse vrienden wanneer de hotelmanager onze paspoorten opeist. “Well, you can sleep outside if you want”, bemerkt Vasko terwijl de Belgen uit de groep al eventjes met een pokerface hun rijbewijs of metropasje hebben ingeleverd. De hotelkamers zijn brak: de lattenbodem van het bed ligt los op de grond, de lakens voelen als karton en we kunnen niet douchen want de boiler hangt in de weg, maar we dommelen in met een glimlach: morgen poeder!

Met een rupsvoertuig naar boven

Als we tijdens de eerste ochtend allen wat nerveus rond de sneeuwcat verzamelen (een soort rupsvoertuig met een cabine), vraagt Vasko wie er allemaal een eigen airbag heeft. Als blijkt dat hij er zo’n acht te kort komt, beslist hij luid: “We don’t need airbags today.” We nemen als een stel schooljongens plaats in de cat en als de enorme motor begint te ronken, verduidelijkt Vasko de voordelen van zijn sneeuwcat. “Freeriden met een heli is duur en die vliegt maar de helft van de tijd door weersomstandigheden. Tourskiën of splitboarden is intensief en met een snowcat kan je altijd uitrijden. Wij halen tot tien runs per dag.”

De eerste run gaat tussen de naaldbomen. Losjes verspreid volgen we Vasko door de zachte diepsneeuw en ik begin wat te filmen terwijl ik naar beneden glij. Opeens schrik ik als ik Frank tussen twee bomen zie liggen. Met de grootste moeite van de wereld probeert hij oeverloos terug recht te staan. Ik film hem nog even alvorens ik hem m’n hand aanreik.

De poeder roept

Na enkele uren boarden komen we bij een berghutje in het dal. De kleine houten hut zal deze week dienstdoen als onze refter. Echt plaats om te zitten is er niet en we zijn dan ook verbaasd als er een oudere man uit z’n bed stapt om ons een zitplaats te geven. Vasko haalt een arsenaal aan brood, worst en thee uit z’n tas waarmee we weer op krachten komen. Tijd om onze kleren te drogen, is er niet, want de poeder roept…

Na een nachtje doorsneeuwen is er in het gebergte geen wolkje meer te bespeuren: bluebird day! Iedereen verzamelt enthousiast rond de cat en Vasko heeft voor iedereen een airbag. Hij maakt ons duidelijk dat we de triggers alleen maar mogen uithalen als hij het beveelt. “Triggers out!” is voor ons vanaf dat moment de waarschuwing voor een sketchy afdaling. Vasko test als eerste de zogenaamde cocaïne plate en communiceert met Dries, die met een walkietalkie als helpertje fungeert en aangeeft wanneer de volgende mag starten.

Maagdelijk wit

“Yezz, yezz”, klinkt mijn startsignaal door de radio. De zon schijnt recht in m’n gezicht en voor mij bevindt zich een steile maagdelijk witte afdaling. Ik leun wat naar voren op m’n board en net voor de helling steiler wordt, verleg ik m’n gewicht naar m’n tail waarna ik de afdaling in pop. Het enorme gevoel van vrijheid dat ik tijdens m’n decente ervaar, is veel beter dan de effectieve drug ooit zou kunnen zijn. En dat m’n run eindigt met een katapult omdat ik m’n neus even te diep laat zakken, vergroot de euforie alleen maar.

Twee dagen later glijden we allen al een stuk meer zelfverzekerd door het gebergte en ik verlies Vasko uit het oog als ik in Mark z’n spoor links over de helling doorsteek. Mark, een geoefende freerideskiër, volgt de tracks van Harrie en Lennard die volgens hem Vasko volgen. Wanneer de bomen zo dicht opeengepakt staan dat m’n board er nog amper tussen kan, besef ik dat ik mis ben. Ik roep en hoor antwoord, kraak een tak van een boom en vervolg m’n decente. Na een dik half uur zwoegen kom ik aan in het dal en zie ik Mark en Harrie verbaasd om zich heen kijken. Lennard volgt.

Afslag gemist

“We hebben onze afslag gemist”, trap ik een open deur in. Harrie wil het pad naar beneden verkennen en vertrekt, maar het is ondertussen al 14 uur en we hebben nog maar drie uurtjes licht over. Als ik na twintig minuten diepsneeuwstappen Mark en Harrie langlaufend zie terugkomen, check ik m’n gsm en besef ik dat we nog steeds geen verbinding hebben. “We moeten te voet terug”, beslist Mark. Ik vloek, maar besef dat we voor het donker bij de snowcat moeten geraken.

Boven bij de sneeuwcat beseft Vasko dat er iets grondigs mis is en zoekt met de groep onze sporen. Vlakbij de pick-up spot stuurt hij Dries met een radio ons bos in. Na zo’n dik half uur tot m’n middel in de diepsneeuw naar boven kruipen horen we het gekraak van een walkietalkie. Het is Dries! De korte euforie bij de sneeuwcat en in het bos maakt plaats voor nog een uur fysieke inspanning. Af en toe verdwijnt Dries voor me volledig in de diepsneeuw. In zijn spoor kap, trek, stamp en sleep ik me met m’n snowboard vooruit, terwijl ik de anderen achter me hoor puffen. In de verte hoor ik Vasko lachen dat hij ei-zo-na een echte reddingsmissie op poten had gezet.

Uitgepoederd het nachtleven in

Als we op het eind van de week zijn uitgepoederd, laat Ljupcho, een nachtgids, ons zijn hoofdstad zien. Als ik samen met Wouter en Dries aangeef dat hij ons wel naar een saai feestje heeft gebracht, biecht hij lachend op dat we ons op een lesbische studentenfuif bevinden. “Om ons uit de problemen te houden”, beweert hij. Pas wanneer we beloven ons te gedragen neemt hij ons mee op een memorabele tocht doorheen Skopje. Zonder ons bed te zien, kruipen we rechtstreeks terug op de vlucht richting Eindhoven. Bij thuiskomst beseffen we hoeveel geluk we hebben gehad met de condities. Mijn week in het Šargebergte zal ik nooit vergeten.

Tips

• Neem je eigen ski’s of snowboard en bij uitbreiding je eigen airbag en lawinepieper mee. Bij de organisaties kan je materiaal huren, maar dat heeft dikwijls de tand des tijds al doorstaan.
• Ga alleen op het internet als je wifi hebt, Noord-Macedonië is nog geen lid van de Europese Unie en is geen lid van de Schengenzone waardoor dure roamingkosten je gsm-factuur kunnen plagen. Zeker nadat je verdwaald je vrienden probeert te contacteren.
• Als je geld afhaalt in Noord-Macedonië, zorg dan ook dat je het uitgeeft voor terugkomst. Heel wat Westerse wisselkantoren en banken wisselen geen Macedonische Denar omdat de munt te volatiel is.
• Geniet van de typische Noord-Macedonische stoofpotjes en hun lokale wijnen, daarop zijn ze terecht heel trots. Vegetariërs of veganisten zullen het er een stuk moeilijker hebben om hun honger te stillen.
• Relax & smile. De Noord-Macedoniërs kunnen een nonchalante indruk geven, maar zijn heel professioneel, behulpzaam en kennen het terrein als hun broekzak. Ze doen er dan ook alles aan om jou de mooiste runs te laten beleven.
• Popova Shapka heeft enkele hotels. Als je graag in luxe overnacht, vermijdt dan Hotel Sllavija. Maar als je een reis in de tijd wilt maken, ben je er zeker aan het juiste adres.