We hoeven het niet mooier te maken dan het is. Het aanleggen van nieuwe pistes, een nieuwe gondellift of de bouw van nieuwe accommodaties in een wintersportdorp heeft natuurlijk een effect op natuur en milieu. Gelukkig neemt men steeds meer ecologische maatregelen in skigebieden die duurzame wintersport ten goede komen. Van zonnepanelen tot warmteterugwinningsystemen en van autovrije dorpen tot slim watermanagement.

Milieubewust op wintersport

Een skitrip naar een gebied dat bewust bezig is met milieu en energiebesparing is zeker geen onverstandige keuze. Zo kunnen niet alleen wij, maar ook de generaties na ons, blijven genieten van wintersport in een natuurlijke omgeving, waarin behoud van het landschap en duurzaamheid in acht zijn genomen. Vandaag de dag zien skigebieden het belang van milieu en natuur gelukkig in en worden er volop ecologische maatregelen in skigebieden genomen. Waar sommige gebieden een toekomstvisie op het gebied van energiebesparing en milieubeperkende maatregelen hebben geformuleerd, zijn anderen al vergevorderd in het uitvoeren van die visie.

Ecologische maatregelen in skigebieden

Kunstsneeuw
Wanneer natuurlijke sneeuwval ontbreekt, zijn skigebieden aangewezen op zelfgeproduceerde, kunstmatige sneeuw. Hoe dit in zijn werk gaat? Een sneeuwkanon vernevelt water en gecomprimeerde lucht via een verstuiver in de lucht. Tijdens het neervallen vormen zich sneeuwkristallen, waardoor de nevel verandert in kunstsneeuw.

Les 2 Alpes is bezig met de aanleg van een nieuw sneeuwproductiesysteem, opdat in de toekomst meer dan 30% van de pistes kunstmatig besneeuwd kan worden. Hiervoor maakt het onder meer gebruik van het gletsjermeer bij Puy-Salié om zes sneeuwkanonnen van water te voorzien. Les 2 Alpes heeft bovendien een primeur door als eerste gebied ter wereld op 3200 meter hoogte sneeuwkanonnen te installeren op bewegend ijs.

Water
Ecologische maatregelen in skigebieden zien we ook terug op het gebied van watermanagement. Resorts proberen zo veel mogelijk gebruik te maken van smelt- en regenwater voor de productie van kunstsneeuw. Zo hebben diverse gebieden grote bassins waarin ze smeltwater opvangen en dus feitelijk de gesmolten sneeuw een nieuw leven geven bij het produceren van nieuwe sneeuw.

In Frankrijk wordt het gebruik van water uit meren, beekjes of rivieren streng gecontroleerd. Wanneer een skigebied water uit een natuurlijke bron wil gebruiken, doet men eerst drie jaar onderzoek naar de waterloop en eventuele effecten op het wegpompen van water. Het gaat dan niet alleen om de effecten in de wintermaanden maar ook de eventuele impact die de lagere waterhoeveelheid in andere seizoenen kan hebben op flora en fauna. Op basis van dit onderzoek wordt zowel een seizoenshoeveelheid als een piekhoeveelheid (dus veel water in een korte periode) vastgesteld. Dat gebeurt allemaal onder toezicht van de ‘Police de L’eau’, een overheidsinstelling die gerechtigd is om straffen uit te delen in de vorm van geldboetes.

De Suez Group combineerde haar expertise op het gebied van watermanagement en operationele kennis in Visio, een operationeel managementcentrum vlakbij Lyon. De bevolking van Les Belleville groeit iedere winter van ongeveer 3000 naar ruim 50 000 en die exponentiële toename heeft uiteraard een impact op het verbruik van drinkwater en het watergebruik voor sanitaire voorzieningen. Suez levert iedere winter ruim 900 000 m3 drinkwater aan diverse skigebieden. Dat water is dan weer afkomstig uit 21 bronnen in Val Thorens en Les Menuires, waarbij de hoogstgelegen bron zich op 2700 meter bevindt.

Energie
De lampen die de piste verlichten tijdens een avondafdaling, de skilift die je neemt om naar de top van de berg te gaan, de afwasmachine in het bergrestaurant waar je zojuist hebt genoten van een heerlijk maal en natuurlijk de sneeuwkanonnen die de pistes voorzien van kunstsneeuw… Ze gebruiken allemaal energie. Ook op het gebied van energiebesparing en groene energie worden er volop ecologische maatregelen in skigebieden genomen. Gebruikmaken van groene energie geleverd door water of wind is natuurlijk een stap in de goede richting. maar ook zonnepanelen leveren een behoorlijke besparing in het energieverbruik op.

In Oostenrijk maakt men inmiddels voor meer dan 85% van de totale productie van kunstsneeuw gebruik van duurzame energie. Het ligt misschien niet voor de hand, maar ook de zon levert een grote bijdrage aan een duurzame wintersport. Door gebruik te maken van zonne-energie zijn skigebieden veel minder afhankelijk van andere energiebronnen. De ‘Sonnenlift’ in Brixen draait geheel op energie die opgewekt wordt door haar eigen zonnepanelen.

Ook de overdekte skicentra denken aan het milieu. Zo stapten de skihallen van SnowWorld in Zoetermeer en Landgraaf enkele jaren geleden al over op groene energie. Het hotel in Landgraaf maakt gebruik van een warmteterugwinsysteem waarmee de warmte die vrijkomt bij het koelen van de piste gebruikt wordt voor de airconditioning en het verwarmen van het water. Daarnaast werden meer dan 10 000 zonnepanelen geïnstalleerd op de daken van de skihallen in Landgraaf en Zoetermeer.

Het hoogstgelegen zonnepanelenpark van Europa tref je aan op de Pitztalergletsjer. Op 3000 meter hoogte ligt een zonnepanelenpark van meer dan 100 m2. De panelen hangen aan kabels, waardoor men ze eenvoudig kan draaien of vrijmaken van sneeuw. Hier wordt ruim 33% van de energie opgewekt die het skigebied per seizoen verbruikt. Als toemaatje is men erin geslaagd de zonnepanelen esthetisch verantwoord te integreren in het omringende landschap.

Kennis delen
De ecologische maatregelen in skigebieden zien we ook meer en meer terug in educatie en kennisdeling. Zo zijn er volop platforms te vinden waar skigebieden onderling hun ervaringen en expertise delen. Ook kennis en informatie beschikbaar stellen voor gasten en inwoners is steeds belangrijker. Zo organiseert Les 2 Alpes van december tot en met april elke woensdag een educatieve ‘first track’-ervaring: samen met de mannen en vrouwen van de pistedienst neem je de eerste lift naar boven om de pistes te openen. Tijdens deze drie uur durende excursie leer je alles over het werk dat zij doen op het gebied van pistemanagement, veiligheid en milieu. Aansluitend neem je een kijkje achter de schermen en bezoek je onder meer een ‘sneeuwfabriek’ in Les 2 Alpes, waar men kunstsneeuw maakt.

Ecologisch skiresort van het jaar

Afgelopen seizoen vierde Skiwelt Wilder Kaiser – Brixental haar 40-jarig bestaan en dat feestje werd tijdens de World Snow Awards 2017 bekroond met een fraaie award. Het skigebied in Tirol mocht zich afgelopen winterseizoen namelijk als eerste skigebied ooit ‘Ecologisch skiresort van het jaar’ noemen. Het resort won de award niet voor niets!
 Rekening houden met milieu en omgeving is een gegeven bij alle bouwprojecten. Experts op het gebied van milieupreservatie en behoud van de omgeving volgen alle projecten op de voet op.
 Het resort doet in toenemende mate een beroep op zonne-energie. Zo maakt de ‘Sonnenlift’ in Brixen geheel gebruik van zelf opgewekte energie. Idem voor de Jochlift in Brixen en de Brandstadellift in Scheffau.
 Alle energie in Skiwelt Wilder Kaiser – Brixental is duurzaam. De leverancier is Tiwag (Tiroler Wasserkraft AG).
 De 15 opslagreservoirs voor water vangen smeltwater op, dat men in de winter kan omvormen tot kunstmatige sneeuw.
 De 65 pistenbully’s zijn uitgerust met een gps-pistemanagementsysteem. Doordat alle pistes tot op de centimeter nauwkeurig zijn opgemeten, leggen de pistenbully’s bij het prepareren van de pistes geen meter te veel af. Dat zorgt voor een enorme besparing op het gebied van sneeuwproductie en minder CO2-uitstoot.
 Ook warmteterugwinningsystemen zijn populair in het skigebied. Veel accommodaties, alsook het operationele centrum van de skiliften in Söll en Hochsöll, en panoramarestaurant Choralpe maken er gretig gebruik van.

Ecologische maatregelen in skigebieden: Alpine Pearls

Onder de noemer Alpine Pearls startten verschillende skigebieden in 2006 een samenwerkingsverband geheel gericht op innovatief toerisme met oog voor milieu en omgeving, en met een focus op duurzame mobiliteit en bestemmingen. De Pearls zijn alle autovrij of autoluw, en eenmaal aangekomen op je bestemming maak je kosteloos gebruik van verschillende ecologische transportmogelijkheden binnen het resort.

Tot de Alpine Pearls behoren:
• Zwitserland: Arosa, Disentis/Mustér, Interlaken, Les Diablerets
• Duitsland: Bad Reichenhall, Berchtesgaden
• Slovenië: Bled, Bohinj
• Italië: Ceresole Reale, Chamois – La Magdeleine, Cogne, Forni di Sopra, Limone Piemonte, Mals, Moena, Moos im Passeiertal, Ratschings, Valdidentro, Villnöß
• Oostenrijk: Hinterstoder, Mallnitz, Neukirchen am Großvenediger, Weissensee, Werfenweng
• Frankrijk: Val Cenis