Het klimaat is iets wat iedere wintersporter na aan het hart ligt, of alleszins zou moeten liggen. Want geen sneeuw, extreem veel sneeuw of te gevaarlijke sneeuwcondities? Dan ook geen avonturen in de sneeuw. En daar zitten we uiteraard niet op te wachten. Maar als we onze winters willen beschermen, is het wel tijd voor actie.
Foto’s: POW NL & Kaat DM
De Lage Wintersportlanden
Als bewegingswetenschapper is Dirk van den Berg van nature geïnteresseerd in hoe en waarom mensen bewegen, beter bewegen of juist niet. Die passie leidde hem in 2015 naar Californië, waar hij een start-up oprichtte gespecialiseerd in bewegingssensoren. “Het was in die periode dat ik me steeds vaker begon af te vragen of al dat heen en weer gereis wel echt nodig, laat staan verantwoord is.” POW kende Dirk al veel langer. En eenmaal terug in Nederland (Dirk is van Eindhoven, een mooie stad die even ver ligt van Antwerpen als van Amsterdam) besloot hij dat het tijd was voor een Nederlandstalige tak. De eerste contacten waren snel gelegd. “Gek genoeg zien de Scandinavische en Alpenlanden ons niet als wintersportlanden, terwijl er jaarlijks miljoenen Belgen en Nederlanders naar de sneeuw reizen. Dat was meteen ook mijn insteek toen ik POW Europe benaderde met een strategisch plan.” Eind 2022 kreeg Dirk van POW groen licht.
Niet belerend, maar informerend
Het doel van POW is duidelijk, namelijk bewustwording creëren rondom klimaatverandering en buitenliefhebbers stimuleren om bij hun impact stil te staan. “Niet belerend, maar informerend. Zo zetten we bijvoorbeeld samen met Sneeuwsport Vlaanderen onze schouders onder het Zero Project (Zero Emissions Rides Objectives), een driejarig plan van de World Snowboard Federation, dat in april 2023 van start ging. Via allerlei educatieve materialen willen we bij jongeren een beter begrip ontwikkelen van de impact van snowboarden op het milieu en de gevolgen van klimaatverandering.” Een ander, ietwat gelijkaardig initiatief zijn de HPCA-workshops van POW. “HPCA staat voor ‘Hot Planet, Cool Athletes’. Het zijn de workshops voor lagere en middelbare scholen die we ontwikkelen en presenteren in samenwerking met professionele atleten van de Athletes Alliance. Waarom? Omdat het effect van onze boodschap dan groter wordt. Want wat is er cooler voor kinderen dan ideeën over klimaatbescherming uitwisselen met hun sportidolen?”
“Hoe meer outdoorliefhebbers zich aangesproken voelen
en hoe meer organisaties zich aansluiten, hoe groter onze impact is.
Omdat we buiten willen bewaren.”
Imperfecte activisten
De samenwerking met allianties, waarbij de atleten een van de grootste is, vindt Dirk een van de aantrekkelijkste aspecten aan POW. “Samen met Seppe Smits hebben we bijvoorbeeld een filmpje gemaakt dat we in de klas kunnen afspelen, waarin hij vertelt waarom hij met POW samenwerkt, waarom hij maar één afvalzak per jaar probeert te vullen, welke effecten hij in de bergen ziet… De reacties op onze eerste workshops rond ‘climate literacy’ op lagere en middelbare scholen zijn fantastisch. Jongeren snappen beter wat ze zelf kunnen doen; vaker met de fiets naar school of naar de sportclub gaan, of – nog beter – hun ouders aansporen om hetzelfde te doen…” Imperfect activisme noemt Dirk het. Want ja, we hebben de Greta’s en Theo’s nodig, alsook organisaties zoals Sea Shepherd en Greenpeace. Maar ook ‘imperfecte activisten’, zoals jij en ik, die op hun manier een steentje bijdragen voor de huidige en volgende generaties.
Klimaatneutraal toerisme
Een tweede alliantie is wetenschap, omdat POW wil dat dat hun argumenten zijn gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek. “Cijfers maken het concreet, maar halen de angel er ook uit. Zo is er afgelopen zomer een grote Europese studie gepubliceerd over de duurzaamheid van toerisme na 2030. En waarin er ook modellen worden gepresenteerd voor een klimaatneutraal toerisme, waarbij de offset van toerisme en sociaaleconomische groei net zero is. Dan hoef je dus niet te zeggen: ‘Nee, we gaan niet skiën.’ Of: ‘Nee, we gaan geen liften bouwen.’ Dat kan wel, maar alleen als we het op een verantwoorde manier doen. Zo wordt het verhaal ook makkelijker en genuanceerder, en kan je beter uitleggen wat je zelf kan doen en wat de impact daarvan is. Ikzelf ga bijvoorbeeld een paar keer per jaar op wintersport, maar dan wel met de trein en naar duurzame gebieden, en de rest van het jaar reis ik voornamelijk met het openbaar vervoer.”
Denkers en doeners
Om de boodschap op een zo aantrekkelijk mogelijke manier te presenteren, betrekt POW ook creatieven, als derde alliantie. “POW France bijvoorbeeld ontwikkelde enorm mooie films, waaronder Conscience (full movie op YouTube).” Uiteraard moet dit alles ook bekostigd worden. POW kan niet bestaan zonder de hulp en steun van partners, als vierde alliantie. “Een van onze eerste partners was een bedrijf uit België, Elements bv, een verdeler van duurzame merken zoals Houdini (kleding), Klean Kanteen (drinkflessen) en Spektrum (skibrillen). Zij steunen on en dragen tegelijk ook zelf een steentje bij als lid van 1% for the Planet.” De vijfde alliantie van POW is de community zelf. “Jij en ik dus, de mensen die zich laten inspireren en op hun beurt weer andere inspireren, of die lid of vrijwilliger worden van POW.”
Protect Our Winters is een initiatief van de Amerikaanse professionele snowboarder Jeremy Jones. Sinds de oprichting in 2007 is de nonprofitorganisatie uitgegroeid tot een wereldwijd netwerk dat zich inzet tegen klimaatverandering en de impact ervan op onze winters. Tien Europese landen zijn ondertussen lid.
Daadwerkelijk actie ondernemen
POW wil vanuit de community ook daadwerkelijk actie ondernemen en bepaalde beslissingen in vraag stellen en helpen beïnvloeden. Gaande van subsidies aan grote vervuilers en de aanstelling van iemand als eurocommissaris voor klimaat die zelf een achtergrond heeft bij een van de grootste vervuilers ter wereld, tot een brief vanuit alle POW-atleten richting de internationale skifederatie FIS om de FIS-kalender logischer op te stellen, met minder heen en weer gereis van atleten. POW bekritiseerde ook de bouw van een nieuwe bobsleebaan voor de Olympische Winterspelen in Noord-Italië, terwijl er enkele tientallen kilometers verderop een pracht van een bobsleebaan staat. “Mooi nieuws dus dat er definitief is gekozen om geen nieuwe baan te bouwen, maar gebruik te maken van een nabijgelegen bestaande baan, zoals Innsbruck of Sankt-Moritz. Ik geloof er heilig in dat we samen potten kunnen breken. Hoe meer mensen zich aangesproken voelen en hoe meer landen zich aansluiten, hoe groter onze impact is.”
